Bệnh đục TTT là hiện tượng mờ đục của TTT, cản trở không cho các tia sáng đi qua, làm cho thị lực người bệnh suy giảm dẫn đến mù lòa.
Nguyên nhân đục thể thủy tinh (ĐTTT):
- ĐTTT tuổi già do quá trình lão hóa TTT là nguyên nhân chính.
- ĐTTT liên quan đến các bệnh tại mắt: cận thị, chấn thương, viêm màng bồ đào, sau phẫu thuật glocom, sau phẫu thuật nội nhãn...
- ĐTTT liên quan đến các bệnh toàn thân: Đái tháo đường, tăng huyết áp, các bệnh lý có hội chứng giả bong bao, sử dụng corticosteroid lâu ngày...
- Ngoài ra còn gặp ĐTTT bẩm sinh ở trẻ em do các bệnh lý trong quá trình mang thai hoặc yếu tố di truyền.
Điều trị bệnh đục thể thủy tinh hiện nay: duy nhất bằng Phẫu thuật (PT)
Chỉ định PT:
- ĐTTT ảnh hưởng đến chức năng thị giác
- Ngoài ra còn có những chỉ định khác như:
- ĐTTT đã hoặc có thể gây biến chứng
- ĐTTT cản trở theo dõi và điều trị bệnh lý dịch kính, võng mạc, glocom…
Có nhiều phương pháp PT khác nhau nhưng phổ biến nhất là PT Phaco. Tại Việt Nam, PT ĐTTT bằng femtosecond laser là phương pháp hiện đại nhất trên thế giới mới chỉ có tại Bệnh viện Mắt TW:
- PT Phaco (phacoemulsification): PT tán nhuyễn TTT sử dụng máy Phaco tạo ra hoạt động rung ở tần số siêu âm. Chính quá trình rung tại đầu Phaco sẽ phá vỡ nhân TTT thành các mẩu nhỏ và hút ra ngoài. Đây là PT có nhiều ưu điểm với đường mổ nhỏ hạn chế loạn thị sau mổ, liền vết mổ và hồi phục thị lực nhanh chóng.
- PT đục thể thủy tinh bằng laser femtosecond: PT không dùng dao, sử dụng xung laser với tần số cao 10-15 giây để tạo ra các vết mổ, đường mở bao trước thể thủy tinh và tách TTT thành các mảnh nhỏ. Đây là PT hiện đại nhất, an toàn với độ chính xác cao, vết mổ nhanh liền, đảm bảo TTT nhân tạo được chính tâm, giúp điều chỉnh loạn thị, thời gian hậu phẫu ngắn, thị lực cải thiện nhanh chóng
CÁC CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
1/ Phẫu thuật Phaco diễn ra như thế nào?
Phẫu thuật Phaco được thực hiện ở bệnh viện, tại phòng mổ đảm bảo vô khuẩn. Diễn ra trong 5-15 phút. NB được gây tê tại chỗ và hoàn toàn tỉnh trong phẫu thuật. Mỗi ngày chỉ phẫu thuật một mắt.
2/ Các xét nghiệm cần làm trước phẫu thuật Phaco?
NB phải nhịn ăn và làm các xét nghiệm cần thiết trước phẫu thuật bao gồm siêu âm mắt, xét nghiệm máu, nước tiểu, chụp XQ tim phổi, khám nội khoa và các xét nghiệm khác theo chỉ định của bác sỹ.
3/ Tôi cần phải đặt 1 thể thủy tinh nhân tạo bao nhiêu Diốp (Độ)?
Mắt của mỗi người sẽ có một số công suất thể thủy tinh nhân tạo khác nhau. Do đó việc thăm khám chức năng trước mổ (đo công suất khúc xạ giác mạc, chiều dài trục nhãn cầu, độ sâu tiền phòng…) là vô cùng quan trọng để từ đó bác sĩ sẽ lựa chọn công suất thể thủy tinh nhân tạo phù hợp nhất với mắt của mỗi người.
4/ Hiện nay có các loại thể thủy tinh nhân tạo nào?
Thể thủy tinh nhân tạo có nhiều loại khác nhau: đơn tiêu cự, đa tiêu cự, đơn tiêu cự điều chỉnh loạn thị, đa tiêu cự điều chỉnh loạn thị. Tùy theo đặc điểm mắt, tuổi, nhu cầu công việc, điều kiện kinh tế mà bác sĩ sẽ tư vấn loại thể thủy tinh phù hợp nhất với mỗi người. Loại thể thủy tinh nhân tạo tốt nhất không phải là giá cao nhất mà là phù hợp nhất với người bệnh
5/ Các loại thể thủy tinh nhân tạo khác nhau như thế nào?
- Loại đơn tiêu: giúp NB nhìn rõ nét ở một cự ly nhất định, nếu nhìn xa tốt (như xem ti vi, đi lại, chơi thể thao…) thì nhìn gần cần bổ sung kính gọng khi muốn đọc sách chữ nhỏ hoặc khâu vá, xâu kim và ngược lại.
- Loại đơn tiêu điều chỉnh loạn thị: loại thể thủy tinh này giống như loại đơn tiêu nhưng có thêm chức năng điều chỉnh loạn thị ở những mắt bị loạn thị giác mạc từ 1,0 D trở lên.
- Loại đa tiêu: đây là loại thể thủy tinh cao cấp, giúp NB nhìn rõ nét ở nhiều khoảng cách hơn: xa (xem ti vi, chơi thể thao, đi lại…), gần (đọc sách báo, xâu kim, khâu vá…) và trung gian (làm máy vi tính, xem đồng hồ tốc độ trong xe ô tô, cắt tóc, cạo râu cho người khác, đọc bản nhạc khi chơi đàn piano, violon).
- Loại đa tiều điều chỉnh loạn thị: là loại thể thủy tinh đa tiêu nhưng có thêm chức năng điều chỉnh loạn thị ở những bệnh nhân có độ loạn thị từ 1,0 D trở lên.
7/ Khi nào Tôi sẽ được phẫu thuật mắt thứ 2 ?
Nếu mắt thứ 2 của NB bị đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ có kế hoạch điều trị, thông thường NB có thể được phẫu thuật mắt thứ 2 ngay ngày hôm sau.
8/ Sau bao lâu, Tôi có thị lực bình thường?
Tùy theo tình trạng mắt của mỗi người mà NB sẽ nhìn rõ hơn ngay sau mổ, 1 ngày đến vài ngày sau mổ. Thị lực sẽ phục hồi tốt nhất 1 đến 3 tháng sau mổ.
9/ Sau phẫu thuật phaco, tôi sẽ có những khó chịu như thế nào?
Như mọi phẫu thuật, NB sẽ có 1 số cảm giác khó chịu ở mắt như: kích thích chảy nước mắt, hơi ngứa, cảm giác cộm như có hạt bụi trong mắt; mắt có thể đỏ, mi mắt sưng trong vài ngày.
NB phải luôn đeo kính bảo vệ mắt trong 1 tuần sau mổ. Các biểu hiện trên sẽ thuyên giảm sau vài ngày khi dùng thuốc theo đơn, NB tuyệt đối không được day dụi mắt.
Nếu NB đau đầu khó chịu, triệu chứng sẽ hết khi dùng thuốc giảm đau.
10/ Cách tra thuốc vào mắt như thế nào?
Trước hết NB phải rửa tay sạch trước khi tra thuốc.
Khi nhỏ thuốc không để đầu lọ thuốc chạm vào mắt, sau khi nhỏ thuốc phải thấm bằng bông vô khuẩn.
11/ Cách chăm sóc sau mổ phaco như thế nào?
+ Về ăn uống: NB ăn chế độ bình thường, ăn các thức ăn lỏng, nhiều rau để tránh táo bón (trong 1 tuần đầu sau mổ). Tránh rượu, bia, thuốc lá.
+ Về tiếp xúc với nước: Khi tắm NB phải nhắm mắt- không để nước và xà phòng vào mắt. Không bơi trong 1 tháng sau phẫu thuật.
+ Về sử dụng mắt: NB có thể sử dụng mắt được phẫu thuật để đọc sách, xem tivi, đi lại trong nhà một cách từ từ sau mổ 1 tuần. NB không đeo kính râm liên tục khi ở trong nhà (chỉ đeo khi ra nắng).
+ Về các hoạt động: NB phải tham gia lại các hoạt động mạnh (đạp xe, bơi lội, chơi thể thao..) một cách từ từ sau khi mắt đã có thị lực ổn định, thông thường sau 1 tháng.
+ Giữ gìn lúc ngủ: NB không được gác tay lên trán, không dụi mắt.
12/ Các biểu hiện nào là bất thường, Tôi phải đến Bác sĩ kiểm tra ngay?
Bác sĩ sẽ hẹn lịch khám định kỳ sau mổ là 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng.
NB phải đến khám Bác sĩ ngay nếu gặp các biểu hiện sau: đau đầu bất thường, sưng đỏ mắt, nhìn mờ đi.