Phẫu thuật PHACO ?
Phẫu thuật phaco kinh điển phổ biến trên phạm vi toàn cầu. Nó được công nhận về tính an toàn và hiệu quả. Phẫu thuật phaco có lade trợ giúp không được chi trả bởi hầu hết các hãng bảo hiểm, đắt đỏ hơn mặc dù nó có vài ưu điểm về độ chính các và tính an toàn- trong những trường hợp nhất định. Vậy làm sao bạn có thể lựa chọn đúng?
- Bạn nên có hiểu biết về hai phương pháp phẫu thuật này
- Nói chuyện thẳng thắn với bác sĩ, hỏi han thêm những bác sĩ khác khi bạn chưa yên tâm để đi đến quyết định đúng đắn nhất.
Phẫu thuật PHACO có lade trợ giúp có ưu điểm gì?
Trong phẫu thuật thiết bị quan trắc sẽ vẽ lên bản đồ về bề mặt và thông tin cấu trúc của thể thủy tinh. Thông tin sẽ được máy tính xử lý nhằm thiết kế một đường rạch trên giác mạc chuẩn xác đề độ sâu , vị trí, chiều dài. Phẫu thuật viên dùng tia lade để rạch giác mạc và bao trước thể thủy tinh. Năng lượng lade cũng có thể được dùng khi thể thủy tinh có cấu trúc mềm. Sau đó đầu phaco sẽ được đưa vào làm tán nhuyễn thể thủy tinh như phẫu thuật phaco kinh điển rồi hút ra ngoài. IOL sau đó sẽ được đặt vào vị trí, vết rach cũng không cần khâu hay chăm sóc đặc biệt gì.
Có những bệnh nhân đặc biệt thích hợp để mổ theo phương pháp phaco có lade trợ giúp. Ví dụ bệnh nhân có loạn thị kèm đục thể thủy tinh chẳng hạn, phương pháp này có thể hiệu chỉnh đồng thời loạn thị nhờ việc thiết kế chủ động đường rạch trên giác mạc. Một khi bác sĩ định ưu tiên xử dụng IOL loại Toric hay đa tiêu( multifocal IOL) thì đây là phương pháp đáng để lựa chọn bởi nó cho phép định hình bao chính xác, đảm bảo IOL chính tâm. Nếu bạn nằm đúng hai chỉ định vừa nêu trên một số công ty bảo hiểm có thể sẽ không bắt bạn phải phụ chi cho phương pháp mổ mới này.
Như vậy phương pháp phaco có lade trợ giúp ưu điểm nổi bật bởi khả năng điều trị loạn thị đi kèm đục thể thủy tinh trong khi tính an toàn, độ giảm thiểu biến chứng còn đang cần thời gian thử thách.
Chi phí cho mổ thể thủy tinh thay đổi theo loại IOL được xử dụng?
Chi phí của phẫu thuật thường được bảo hiểm y tế hay các hãng bảo hiểm chi trả( nếu bạn có mua bảo hiểm). Tuy nhiên không phải loại IOL nào cũng được Bảo hiểm chi trả. Một vài loại IOL đặc biệt có thể không được bảo hiểm thanh toán. Mức thị lực của bạn cũng là một lý do để BHYT chấp nhận hay từ chối thanh toán chi phí phẫu thuật. Bạn cần bàn bạc, lắng nghe bác sĩ phẫu thuật nói về bệnh tình của mình. Gói bảo hiểm, công ty bảo hiểm cũng có những điều kiện, qui định chi trả đặc thù. Bạn nên xin tư vẫn kỹ càng từ phía công ty Bảo hiểm và bác sĩ phẫu thuật.
Cần lưu ý ngay việc chọn IOL thích hợp với ai đó không hề dễ dàng. Bác sĩ sẽ tư vấn để bạn chọn được IOL phù hợp với khả năng tài chính và lối sống của bệnh nhân. Những vấn đề được đưa ra sau đây sẽ làm bạn dễ đi đến quyết định sau cùng:
- Vật liệu để làm IOL: hầu hết được làm từ silicone, acrylic và các vật liệu plastic tổng hợp khác. Các vật liệu này có thể được tráng phủ các chất liệu chống tia UV nhằm tránh khả năng gây hại của nó cho mắt. Trừ một vài trường hợp đặc biệt ít người quan tâm đến khía cạnh vật liệu làm ra IOL.
- Kính đơn tiêu- Monofocal IOLs: Rất nhiều bệnh nhân xử dụng loại IOL này. Kính cho phép hội tụ ánh sáng để nhìn xa hoặc nhìn gần hay nhìn cự ly trung bình. Đa phần bệnh nhân chọn loại để nhìn xa thật rõ. Còn lại để nhìn gần hay đọc sách họ sẽ phải đeo kính gọng. Cá biệt có những người lại dùng thời gian chủ yếu cho việc nhà, dùng computer hay các thiết bị điện tử, thích học đọc…họ sẽ chọn kính đơn tiêu chỉ để nhìn thật rõ khi làm việc gần còn lại sẽ dùng kính gọng kinh điển để nhìn xa, lái xe, xem TV. Phương pháp một mắt đặt IOL nhìn xa, một mắt đặt IOL nhìn gần hay kỹ thuật monovision để nhìn tốt cả cự ly gần và xa, cũng có thể thích hợp với nhóm người có não bộ đặc biệt nhưng trước khi mổ phải khám nghiệm cẩn thận và đeo thử kính tiếp xúc để quyết định ứng dụng phương pháp này.
- Kính đa tiêu Multifocal IOLs: có cấu tạo quang học thành nhiều vùng khác nhau, hai hoặc ba tiêu cự chẳng hạn. Điều này cho phép bệnh nhân nhìn rõ cả xa và gần. Một vài loại kính đa tiêu còn cho khả năng nhìn tốt ở cự ly trung bình. Có bệnh nhân có thể không thực sự thoải mái hoàn toàn khi nhìn gần, tuy nhiên chỉ là cá biệt.
- Kính có phần hội tụ sâu mở rộng( Extended depth of focus- EDOF lenses): kính ưu tiêu căn chỉnh để nhìn rõ cự ly xa và trung bình.
- Kính có khả năng điều tiết( accommodative lenses): cho phép bệnh nhân nhìn rõ ở mọi cự ly nhưng tận dụng khả năng điều tiết tự nhiên của cơ thể mi.
- Nếu bệnh nhân hay phải lái xe ban đêm: kinh nghiệm một số người mang kính đa tiêu và EDOF trong trường hợp này là cảm giác lóa, quầng sáng, giảm độ tương phản đặc biệt khi trời xẩm tối và về đêm. Nếu phải lái xe ban đêm nhiều người thấy thoải mái hơn với kính đơn tiêu- monofocal IOLs
- Nếu bệnh nhân bị loạn thị từ trung bình đến cao: do giác mạc, phần trước của măt có độ cong không đều sẽ tạo hình ảnh xoắn vặn cả khi nhìn xa và nhìn gần. Nhóm bệnh nhân này sẽ thích hợp để đặt kính Toric IOLs. Một thủ thuật khác cũng có thể hữu hiệu là dùng đường rạch vùng rìa giảm loạn thị, có thể tiến hành cùng với phẫu thuật đục T3 hoặc riêng rẽ. Cần lưu ý là BHYT thường không chi trả cho loại IOL và phẫu thuật bổ sung này.
- Bệnh nhân có các bệnh mạn tính và sẵn có tại mắt như glôcôm, thoái hóa hoàng điểm…thì việc dùng loại kính đắt tiền như đa tiêu hay EDOF lại là không cần thiết. Kính đơn tiêu cho ánh sáng đi thẳng vào mắt nhiều nhất lại là sự lựa chọn lý tưởng.
Như vậy có nhiều loại IOL để phục vụ cho các nhu cầu khác nhau của người xử dụng, có những loại đặc biệt sẽ không được BHYT chi trả hoặc chỉ chi trả một phần như loại đa tiêu hay EDOF chẳng hạn. Có quá nhiều yêu cầu, kỳ vọng từ phía bệnh nhân. Với ai đó thì chỉ đơn giản là thay thể thủy tinh bị đục bằng thể thủy tinh nhân tạo( IOL) trong suốt. Một vài hoạt động khác cũng vẫn có thể phải đeo kính bên ngoài: đi nắng, chơi thể thao, đọc sách… Nhưng với những người khác phải là thị lực tối ưu mà không cần mang kính. Nhu cầu của cá nhân, ước muốn của họ kèm theo tư vấn của thày thuốc sẽ là sự lựa chọn tối ưu cho tất cả các bên.
Tập hợp từ EyeHealth-AAO
Bs Hoàng Cương