Nhiều người trải qua đỏ mắt, khó chịu vào một số thời điểm nhất định. Có khi là sau khi tham gia giao thông trong một ngày nhiều gió bụi hoặc giao lưu trong một bữa tiệc đầy khói thuốc lá. Bệnh khô mắt thường được điều trị bằng cách chườm ấm hoặc dùng thuốc nhỏ mắt loại không cần kê đơn, thường được gọi là nước mắt nhân tạo.
Nhưng khi mắt bạn bị khô và cảm giác có cát trong mắt mỗi ngày - do lão hóa, tình trạng bệnh lý nền, dùng một số loại thuốc dài ngày hoặc nhìn làm việc với màn hình máy tính trong nhiều giờ - bác sĩ có thể đề xuất một phương pháp điều trị mạnh tay hơn. Một phương pháp điều trị kinh điển bao gồm đặt thiết bị nút đúng vào điểm lệ, nơi bắt đầu của đường dẫn nước mắt của bạn, để giữ nước mắt tự nhiên trong mắt được lâu hơn.
Hiện nay ngày càng có nhiều phương pháp trị liệu dựa trên các nguyên nhân gốc rễ của tình trạng khô mắt. Ngay dưới đây là tổng quát về những công nghệ mới nhất được các bác sĩ nhãn khoa và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt khác sử dụng để giúp làm dịu chứng khô mắt.
Thiết bị 'làm sạch sâu' cho bệnh khô mắt
Các khó chịu của bệnh khô mắt thường bắt nguồn từ sự tắc nghẽn ở các tuyến bã nhờn nhỏ dọc theo bờ mi mắt của bạn. Những nang tuyến Meibomian này cung cấp cho nước mắt của bạn một lớp dầu bảo vệ được gọi là Meibum. Meibum giúp nước mắt của bạn không bị khô quá nhanh. Nhưng với bệnh nhân bị khô mắt, Meibum có thể dày lên và làm tắc nghẽn các tuyến.
Bác sĩ nhãn khoa và phát ngôn viên của AAO Mitchell Jackson cho biết: “Chăm sóc bệnh khô mắt cũng giống như chăm sóc răng của bạn. Đánh răng và dùng chỉ nha khoa tại nhà sẽ giúp bạn giữ vệ sinh răng miệng tốt nhưng tự nó thôi thì chưa đủ. Bạn vẫn cần đến nha sĩ 6 đến 12 tháng một lần để loại bỏ triệt để các mảng bám răng. Đối với mắt, bạn cần bôi trơn hàng ngày và chườm ấm tại nhà và thỉnh thoảng bạn cũng nên làm sạch hoàn toàn các tuyến Meibomian "
Tiến sĩ Jackson đã mô tả một số thiết bị mà các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt sử dụng để làm sạch sâu các tuyến này:
• Lipiflow (Johnson & Johnson Vision): Các đầu tiếp xúc dạng vỏ sò được đặt ở mặt trước và mặt sau của mỗi mi mắt. Máy tính truyền nhiệt và áp suất đến các đầu tiếp xúc để xoa bóp các tuyến meibomian và giải phóng các chất dầu bị tắc nghẽn. Bệnh nhân được tra thuốc tê trước khi điều trị. Các nghiên cứu cho thấy LipiFlow làm giảm các triệu chứng khô mắt từ sáu tháng đến một năm, gần như không có tác dụng phu. Một số bệnh nhân có thể bị đỏ mắt nhẹ và hết sau khi điều trị. Do có hình dạng vỏ sò nên thiết bị này có thể không lý tưởng cho những bệnh nhân có đôi mắt sâu. Đây là thiết bị nhiệt xung đầu tiên được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để điều trị rối loạn chức năng tuyến Meibomian và được coi là tiêu chuẩn vàng. Đây cũng là phương pháp điều trị đắt tiền nhất, với chi phí khoảng 900 USD cho một liệu trình.
• TearCare (Sight Sciences): Tương tự như Lipiflow, thiết bị này sử dụng nguyên lý áp nhiệt vào các tuyến meibomian bằng các miếng áp dán lên mỗi mi mắt. Miếng dán của TearCare được làm từ một vật liệu mỏng, linh hoạt cho phép bệnh nhân mở và chớp mắt trong quá trình điều trị. Nhỏ thuốc tê là không cần thiết. Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt của bạn có thể yêu cầu massage mi mắt của bạn ngay sau khi điều trị áp nhiệt để giải phóng hoàn toàn chất bã nhờn bị tắc. Phương pháp điều trị này thích hợp cho tất cả các hình dạng và kích cỡ mắt. Một liệu trình có giá từ 600-700 USD.
• iLux (Alcon): Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc mắt có thể sử dụng thiết bị cầm tay để làm nóng và xoa bóp mi mắt. Nhiệt có được nhờ đèn LED và áp suất tăng nhẹ phối hợp cùng nhau để giải phóng bã nhờn bị tắc. Thiết bị này được sử dụng tốt nhất để điều trị tại chỗ các vấn đề trên từng mi mắt riêng lẻ. Bệnh nhân có thể mong đợi kết quả tương đương với LipiFlow và TearCare, với chi phí điều trị tương tự như TearCare. Những bệnh nhân đeo khẩu trang cả ngày, hàng ngày để ngăn ngừa COVID-19 thường có khuynh hướng phát triển các tuyến bã nhờn bị tắc gọi là chắp. Cách điều trị này có thể hữu ích.
• Mibo Thermoflo (Tập đoàn Y tế Mibo): Là sự kết hợp giữa Lipiflow và iLux, hệ thống này bao gồm bảng điều khiển nguồn, tay cầm có dây và miếng áp vào mắt bằng kim loại đặt trên mi mắt. Bàn điều khiển cung cấp nhiệt trong khi người chăm sóc mắt xoa bóp thủ công các miếng đệm trên mí mắt để giải phóng tắc nghẽn trong các tuyến meibomian. Thiết bị này có thể yêu cầu điều trị thường xuyên hơn Lipiflow hoặc iLux. Chi phí của liệu pháp này dao động từ 100 USD đến 400 USD.
• EyeXPress (Sản phẩm y tế Holbar): Bác sĩ sẽ che mắt bạn bằng kính bảo hộ có chứa miếng gel mềm gắn vào thiết bị sưởi. Kính bảo hộ vừa khít với mí mắt của bạn và được làm ấm để làm mềm nhuyễn meibum của bạn. Sau đó, bác sĩ sẽ xoa bóp mi mắt của bạn để giải phóng ra chất bã nhờn. Liệu pháp này đòi hỏi bệnh nhân thực hiện 4 đợt điều trị được lên kế hoạch cách nhau từ 3-4 tuần. Các phiên điều trị có giá từ 450 USD đến 700 USD.
• NuLids (NuSight Medical): Bác sĩ mắt có thể đề nghị bạn thử dùng hệ thống cầm tay di động này để sử dụng tại nhà để massage và làm sạch mi mắt của bạn. Máy sử dụng một đầu dùng một lần làm bằng silicone mềm cùng với chất tẩy rửa để điều trị hàng ngày, kéo dài một phút. Thiết bị này có giá khoảng 300 USD và đi kèm với lượng đầu silicone đủ dùng trong 30 ngày.
• BlephEx (B BlephEx (BlephEx LLC): Thiết bị cầm tay này quay tròn một miếng xốp y tế với tốc độ cao để loại bỏ vi khuẩn, màng sinh học và độc tố dư thừa khỏi mi mắt và các tuyến meibomian lộ ra bên ngoài. Nó có thể hữu ích trong việc kiểm soát cả mi mắt bị đỏ hoặc cùng với một trong những phương pháp điều trị dựa trên nguyên tắc nhiệt được đề cập ở trên. Những bệnh nhân khác thấy rằng nó hoạt động tốt như một phương pháp điều trị độc lập 4 lần/ mỗi năm. Thủ thuật này diễn ra trong 8 ph và chi phí khoảng 150 USD cho mỗi phiên.
Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao (của các công ty khác nhau): Liệu pháp ánh sáng xung, cường độ cao đã được FDA chấp thuận trong hơn 15 năm để điều trị bệnh trứng cá đỏ, loại bỏ các tổn thương trên da và giải quyết các vấn đề về da khác. Nó cũng được sử dụng ngoài mắt để điều trị tắc nghẽn tuyến meibomian. Trong khi trị liệu ánh sáng hồng ngoại được chiếu trực tiếp vào mi mắt bằng một thiết bị cầm tay. Ánh sáng giúp giảm viêm và nới lỏng các tắc nghẽn của tuyến meibomian. Liệu pháp này không thích hợp cho những người có làn da sẫm màu, nhiều sắc tố. Điều trị mất 10 phút và cần nhắc lại 4 lần/ mỗi năm. Liệu pháp ánh sáng xung cường độ cao có giá khoảng 400 USD mỗi phiên.
TN TrueTear (Allergan): Phương pháp điều trị này được thực hiện qua mũi chứ không phải qua mắt. Thiết bị sử dụng hai đầu dò nhỏ, mỗi đầu dò được đặt trong mỗi lỗ mũi. Các đầu dò cung cấp các dòng điện nhỏ để kích thích các dây thần kinh lót bên trong mũi của bạn. Điều này kích hoạt não tăng sản xuất nước mắt thông qua tuyến lệ của bạn. TrueTear chủ yếu được sử dụng cho những bệnh nhân bị một số loại rối loạn chức năng tuyến meibomian gây ra "thiếu nước mắt". Bệnh nhân có thể tự thực hiện điều trị 4 lần/ mỗi ngày, mỗi lần từ 30 đến 60 giây. Đôi khi việc điều trị có thể gây khó chịu và nóng rát bên trong mũi, chảy máu cam hoặc đau đầu. Không nên sử dụng thiết bị cho những bệnh nhân có máy tạo nhịp tim hoặc đeo máy khử rung tim. TrueTear có giá 650 USD bao gồm thiết bị, bộ sạc và đầu tip dùng trong một tháng. Trên thị trường hiện cũng có một thiết bị tương tự có tên gọi là iTEAR 100 đến từ công ty Olympic Ophthalmics.
Kính áp tròng chuyên dụng điều trị bệnh lý bề mặt nhãn cầu
Bệnh nhân bị khô mắt từ trung bình đến nặng có thể bị tổn thương lâu dài đối với giác mạc. Kính áp tròng chuyên dụng (kính tiếp xúc) có thể giúp sửa chữa bề mặt của mắt và chủ yếu được sử dụng ở những bệnh nhân bị rối loạn chức năng tuyến meibomian nặng.
• Prokera (BioTissue, Inc): loại kính tương lai này sử dụng một mảnh mô màng ối được hiến tặng được giữ cố định trên giác mạc bằng một chiếc vòng nhỏ. Khi đeo vào có cảm giác như có một kính áp tròng rất lớn trong mắt. Mô lấy từ nhau thai sẽ chữa lành giác mạc. Bệnh nhân thường kính này trong ba ngày. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Prokera có thể giúp cho mắt bị khô nghiêm trọng dễ chịu trong nhiều tháng sau khi đã tháo bỏ. Prokera cũng được sử dụng để điều trị viêm giác mạc, sẹo giác mạc, bỏng hóa chất và các bệnh về mắt khác do viêm nhiễm. Nó có thể được bảo hiểm chi trả, tùy thuộc vào chương trình bảo hiểm mà bạn tham gia.
• PROSE (Boston Foundation for Sight): kính được thiết kế và trang bị tùy chỉnh này là phương pháp điều trị dành riêng cho những bệnh nhân bị khô mắt nặng nhất, những người đã thử các phương pháp điều trị khác nhưng thành công không đáng kể. Kính được đặt trên phần trắng của mắt thường gọi là củng mạc, để tạo ra một lớp bao phủ nhẹ nhàng trên bề mặt bị tổn thương của mắt. Kính được đổ đầy nước muối không có chất bảo quản mỗi ngày và được tháo ra trước khi đi ngủ. PROSE cực kỳ đắt và khó tìm vì nó chỉ được cung cấp bởi 12 viện Mắt cho tới nay.
• EyePrintPro LLC): Kính nhân tạo này được lấy dấu ấn của bề mặt mắt và chuyển đổi thành mô hình 3D kỹ thuật số, sau đó được in thành một thấu kính mới. EyePrintPro sử dụng quy trình nhanh hơn nhiều so với PROSE để tùy chỉnh phù hợp với giác mạc và củng mạc độc nhất của bạn. Vì lý do đó, thiết bị này rẻ hơn nhiều và có giá khoảng 4.000 USD.
Tiến sĩ Jackson nói: “Chúng ta đã đi được một chặng đường dài với các chiến lược và phương pháp điều trị khô mắt. Ngoài tất cả các công nghệ này, có 38 thử nghiệm lâm sàng của FDA hiện đang được tiến hành đối với các loại thuốc cải tiến và các phương pháp điều trị khác”
Tất cả những điều này sẽ mang lại hy vọng cho bệnh nhân. Nếu bạn bị bệnh khô mắt ở mức độ nhẹ, trung bình hoặc thậm chí rất nặng, đều có thể có một phương pháp điều trị dành cho bạn. Để đáp ứng tốt nhất nhu cầu của bạn, điều quan trọng trước tiên là bạn phải đến gặp chuyên gia chăm sóc mắt để được kiểm tra toàn diện.
Theo EyeHealth
Bs Hoàng Cương